یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌های اینترنتی که به سرعت مورد استقبال ایرانی‌ها قرار گرفت رسانه وبلاگ بود. اگر چه در حال حاضر آمار دقیقی از وبلاگهای فارسی در دست نیست اما با جمع بندی آمار وبلاگهای سرویس دهنده‌های وبلاگی می‌توان برآورد کرد که بیش از 7 میلیون وبلاگ فارسی در اینترنت ثبت شده است. البته این به معنای فعال بودن همه این رسانه‌ها نیست. چه بسیار وبلاگ‌هایی که بعد از
مدت کوتاهی از بین رفته و دیگر هرگز به روز نشده‌اند؛ یا وبلاگ‌هایی که رونوشت وبلاگهای دیگر نویسندگان آنها هستند که به آنها وبلاگهای آیینه‌ای می‌گویند.
براساس شاخص‌های جهانی، حدود 10 درصد وبلاگهای فارسی ثبت شده، فعال محسوب می‌شوند که در این صورت باید اذعان کرد 700هزار وبلاگ فعال فارسی وجود دارد که بخش عمده آن از ایران به روز می‌شود. طی سال‌های 1383 و 1384، زبان فارسی رتبه چهارم زبان‌های رایج دنیا در وبلاگستان را از آن خود کرده بود. این رتبه بعدا به دلایل مختلف از دست رفت و در حال حاضر به استناد سایت بلاگ سنسوس، زبان فارسی رتبه دهم زبان‌های وبلاگی دنیا را دارد که باز هم رتبه بالایی محسوب می‌شود.
همین موضوع باعث شده است تا بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی و رسانه‌های جهان به رسانه وبلاگ در ایران توجه خاصی نشان دهند. برای مثال آنطور که خبرگزاری فارس گزارش داده مؤسسه جورج واشنگتن با هدف بررسی تاثیرات قدرتمند رسانه‌های جدید و شبکه‌های اجتماعی در ایران کنفرانس «وبلاگ‌نویسان ایران و صداهای مردم» را در واشنگتن برگزار می‌کند.
مؤسسه دانشگاه جورج واشنگتن برای دیپلماسی عمومی و ارتباطات جهانی و شورای مدیران رسانه [BBG] دوشنبه، 12 آوریل (23فروردین) پذیرای نشستی نیم‌روزه با موضوع «وبلاگ‌نویسان ایران و صداهای مردم: ریسک‌ها و پاداش‌های مشارکت» است که در تالار کنفرانس جک مارتون در شهر واشنگتن برگزار خواهد شد.
در این کنفرانس تاثیرات قدرتمند رسانه‌های جدید و شبکه‌های اجتماعی در ایران امروز از جمله در مرتبط کردن جوانان ایرانی که علاقه‌مند هستند تا اخبار و اطلاعات را به مشارکت بگذارند و پل‌هایی برای ارتباط با خارج ایجاد کنند را مورد بررسی قرار می‌دهد. این کنفرانس همچنین این موضوع را بررسی می‌کند که حتی با افزایش تنش‌های سیاسی، برای رشد و توسعه دیپلماسی شهروندی و ارتباطات مردم با مردم، چه فرصت‌هایی می‌تواند ایجاد شود. این کنفرانس با سخنرانی فرانک سسنو مدیر دانشکده رسانه و امور عمومی، که مدت زیادی نیز خبرنگار سی‌ان‌ان بوده، آغاز می‌شود.
مراکز امنیتی آمریکا معتقدند که رسانه‌های جدید به‌ویژه رسانه‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی ابزار قدرتمندی برای آنچه آنها از آن با عنوان تغییرات سیاسی سریع یاد می‌کنند، هستند. در همین مسیر از سال‌های پس از پایان جنگ سرد مراکز متعددی برای بررسی تاثیرات این رسانه‌ها و انجام پروژه‌های آزمایشی در این زمینه در آمریکا زیرنظر مراکز امنیتی و تحقیقات استراتژیک و در پوشش دانشگاه‌هایی چون هاروارد و جورج واشنگتن تاسیس شده است. در حوادث پس از انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری ایران، این مراکز تئوری‌های خود را به‌صورت وسیع برای به‌کار‌گیری و سازماندهی نیروهای اجتماعی پیاده کردند.
اگرچه این تلاش‌ها نتوانست به نتایج مطلوب غرب منجر شود اما با این حال این مراکز می‌کوشند همچنان بر تاثیرگذاری این تئوری‌ها تاکید کرده و راه‌هایی را برای کارآمد کردن این تئوری‌ها ابداع نمایند. وبلاگ‌ها یکی از این رسانه‌های جدید هستند که سازماندهی‌کردن آنها علیه دشمنان کاخ سفید مدت‌ها است که جزو مسائل اصلی آژانس‌های امنیتی آمریکا است. این همایش یکی از تلاش‌هایی است که این آژانس‌ها برای اثبات نتیجه‌بخش بودن تئوری‌های خود انجام می‌دهند.
سیا و وبلاگهای فارسی
بخشی از سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به نام «مرکز منابع باز» (Open Source Center) وظیفه دارد که در اینترنت، در سایت‌ها و وبلاگهای شخصی به جست‌وجو بپردازد و پس از جمع‌آوری و ترجمه اطلاعات به‌دست‌آمده، آنها را آنالیز کند، داگ نکوین مدیر این مرکز می‌گوید: «ما به‌دنبال اطلاعات به هر جا سرمی‌کشیم. یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعات ما وبلاگ‌هاست.»
سؤال اینجاست که وبلاگهای فارسی چه اطلاعاتی منتشر می‌کنند که برای سیا اهمیت دارد و کارکرد وبلاگ‌ها و دیگر فناوری‌های اینترنتی در دنیا چیست؟
دلایل رویکرد ایرانیان به وبلاگ
این سؤال بسیار مهمی است که چرا ایرانیان طی سال‌های اخیر تمایل زیادی به وبلاگ نویسی پیدا کرده‌اند. پاسخ به این سؤال مستلزم انجام کارهای تحقیقاتی گسترده‌ای است اما بررسی‌های مختلف در میان وبلاگ‌ها از طریق تکنیک تحلیل محتوای وبلاگ‌ها نشان می‌دهد که رایگان بودن وبلاگ‌ها، سرعت در راه‌اندازی آن، پیشرفت فناوری‌های مرتبط با مدیریت و کنترل پانل وبلاگ‌ها و در اختیار داشتن فضایی برای بیان دیدگاه‌ها از جمله دلایلی است که موجب شده است ایرانی‌ها به سمت وبلاگ نویسی گرایش پیدا کنند.
آیا وبلاگ رسانه است؟
وبلاگ رسانه‌ای است که اخبار، گزارش‌ها و رخدادهایی را که رسانه‌های جریان‌ساز اصلی قادر نبوده یا تمایلی به اطلاع‌رسانی درخصوص آنها ندارند، منعکس و به نوعی مخاطبان جدیدی را در سطح جامعه برای خود تعریف می‌کند. وبلاگ‌ها به‌عنوان منعکس‌کننده دیدگاه‌های عمومی توانسته‌اند بخشی از تمایلات، خواسته‌ها، مطالبات و انتقادات موجود در حوزه عمومی را مستند‌سازی کنند. مطالعه، کشف، تدوین و تبیین و تحلیل این دیدگاه‌ها بر عهده محققین کشور است.
نتایج این مطالعات حتی می‌تواند در برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های فرهنگی و اجتماعی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.وبلاگهای فارسی سنسورهای اجتماعی هستند که رخدادهای روز جامعه را می‌توان با آنها مورد سنجش قرار داد. وبلاگ‌ها سخنگوی رسانه‌ای اقلیت‌های خاموش و قشرهای فراموش‌شده جوانان هستند برای بیان حرف‌هایی که تا‌کنون در هیچ رسانه رسمی و جریان اصلی رسانه‌ای منعکس نشده‌اند و خبرهایی که به آستانه خبر شدن در رسانه‌های رسمی نرسیده‌اند اما عناصر و ارزش‌های قدرتمند خبری را در خود نهفته دارند.
وبلاگ‌ها حتی منعکس‌کننده آن دسته از خبرهایی هستند که رسانه‌های رسمی یا از آنها جا مانده‌اند یا به هر دلیلی نخواسته‌اند یا نتوانسته‌اند آنها را منتشر کنند. وبلاگ‌ها در حکم رسانه‌های جایگزین- بدون آنکه عمدی در کار باشد- مکمل رسانه‌های جریان اصلی در ایران شده‌اند.
جنبش وبلاگ‌نویسان بسیجی
از وبلاگ می‌توان برای نشر و ترویج ارزش‌های انقلاب نیز استفاده کرد. مثلا نخستین مرحله از طرح حضور فراگیر بسیجیان در عرصه فضای مجازی با ایجاد 10 هزار وبلاگ فرهنگی پایگاه‌های مقاومت بسیج از سال 87 در سراسر کشور آغاز شده است.
طرح مذکور به این صورت است که اعضای بسیج با مراجعه به پایگاه‌های مقاومت اقدام به پر‌کردن یک فرم کرده و آدرس وبلاگ خود را که در یکی از سرویس‌دهندگان پارسی‌بلاگ، پرشین بلاگ یا بلاگفا راه‌اندازی کرده‌اند به‌عنوان وبلاگ مورد نظر ثبت می‌کنند و سپس با انتشار محتوا در باره بسیج در دوره زمانی مشخص شده در این طرح مشارکت خواهند داشت.
وبلاگ ها؛ تهدید یا فرصت
حال ما با یک خبر جدید مواجه هستیم. سازمان‌های تحقیقاتی و جاسوسی غربی وبلاگهای فارسی را رصد می‌کنند. آیا این یک تهدید برای امنیت ملی و منافع ملی ماست؟ چگونه باید با این موضوع برخورد کنیم؟ ساده‌ترین پاسخ، حذف صورت مسئله است؛ همه وبلاگ‌ها را ببندیم! اما این پاسخ و راه حل، ناگفته پیداست که جوابگو نیست.
